Urokliwe budownictwo ryglowe, będące przez wiele wieków tradycyjnym elementem krajobrazu Pomorza stało się rzadkością. Dobrze zachowane szachulcowe budynki i domy z „muru pruskiego” można znaleźć już tylko w niewielu miejscach. Na wschód od Koszalina, za wzniesieniami Góry Chełmskiej znajduje się siedem ukrytych wśród lasów miejscowości. W Węgorzewie, Sownie, Przytoku, Siecieminie, Karnieszewicach, Iwięcinie i Sianowie zachowały się jeszcze ostatnie zabytkowe kościoły, domy i budynki gospodarskie „w kratkę”. Wystarczy wsiąść na rower by znaleźć się wśród nich, by trafić do „Sianowskiej Krainy w Kratkę”, miejsca gdzie czas się zatrzymał.
1. Węgorzewo Koszalińskie – pierwsza wzmianka w 1339 r jako Wangherowe, gdy wieś została podarowana klasztorowi cystersek w Koszalinie przez rycerza Piotra z Polanowa. Po sekularyzacji zakonu weszła w skład domeny koszalińskiej. Na cmentarzu lapidarium i pomnik poświęcony mieszkańcom poległym w I wojnie światowej. Zachowały się stare aleje lipowe i piękne przykłady domów o konstrukcji szachulcowej.
2. Przytok – pierwsza wzmianka w 1569 r. Nazwa dawna Zwolfhufen. Prawdopodobnie
należał do zakonu cystersów w Bukowie Morskim. Po rozwiązaniu zakonu założono na tym terenie folwark książęcy z owczarnią, podległy domenie darłowskiej. Zachowały się pozostałości dawnego zespołu młyńskiego o konstrukcji murowano-szachulcowej z końca XIX w. Miejsce odpoczynku z wiatą nad rzeką.
3. Sieciemin – wymieniony pierwszy raz w 1347 jako Sessemin. Wieś zastawna zamku w Sianowie, a następnie własność cystersów. Po sekularyzacji był wsią książęcą podległą domenie darłowskiej. Ogromny pożar na przełomie 1888/89 r strawił większą część wsi. Na terenie miejscowości znajduje się wiele domów szachulcowych, a także potężne szachulcowe stodoły i budynki inwentarskie z galeryjką.
4. Sowno – pierwsza wzmianka z 1577 r. Nazwa dawna Alt Sowen. Wieś wraz z dworem była lennem rodu von Rammel, a następnie Podewilsów z Krągu i innych. Ostatni właściciel Orwin Sambor został rozstrzelany przez sowieckich żołnierzy w 1945 r. Urokliwy kościół o konstrukcji ryglowej wybudowany w XIX w, otoczony jest przez potężne dęby. Obok niego pomnik poległych w I wojnie światowej.
5. Karnieszewice – pojawiają się pierwszy raz w 1265 r jako Carnesevitz. Wieś należąca do klasztoru cystersów w Bukowie Morskim. Po jego rozwiązaniu weszła w skład domeny książęcej w Darłowie. Najcenniejszym zabytkiem jest piękny kościół o konstrukcji ryglowej wzniesiony w 1803 r. Do kościoła przylega wieża kryta gontem. Kolorytu wsi nadaje piękna aleja lipowa.
6. Iwięcino – pierwszy raz wymieniane w 1266 r jako Gewentin. Wieś związana z zakonem cystersów z Bukowa Morskiego. To z ich inicjatywy powstał pod koniec XIV w gotycki kościół kryty gontem. We wnętrzu kościoła piękne rzeźby w ołtarzu i niezwykły namalowany na suficie „Sąd Ostateczny” z 1697 r. Kościelny plac jest otoczony kamiennym wałem z drewnianymi bramami. W pobliżu stare siedlisko z pięknie zrekonstruowanym domem szachulcowym.
7. Sianów – pierwsza wzmianka w 1311 r jako Sanow. Prawa miejskie uzyskał w 1343 r od Piotra Święcy. Należał następnie do biskupa kamieńskiego, a od 1436 r był własnością książąt pomorskich, dla których tutejszy zamek był rezydencją myśliwską. Podczas wojen napoleońskich zajęty przez oddział płk. A.Sułkowskiego z I Pułku Legionów. Rozwój zawdzięcza Augustowi Kolbe, który w 1845 r założył fabrykę zapałek. Piękny wrzecionowaty rynek należy do nielicznych w Polsce. Najcenniejszym zabytkiem jest kościół św. Stanisława. Zachowana ceglana gotycka wieża. Do niej została dobudowana w XVIII w nawa o konstrukcji ryglowej. We wnętrzu interesująca ambona i renesansowy ołtarz.
W czasie zwiedzenia Sianowskiej Krainy w Kratkę, po drodze warto odwiedzić:
8. Arboretum w Karnieszewicach to doświadczalny leśny ogród założony pod koniec XIX w. Prowadzono w nim badania nad aklimatyzacją na Pomorzu egzotycznych drzew. Obecnie można zobaczyć tam daglezję, jodłę kaukaską, choinę kanadyjską, dąb błotny, dąb czerwony, kasztan jadalny, buk strzępolistny, tulipanowiec amerykanski i wiele innych. Zwiedzanie po umówieniu telefonicznym (094 318 28 28 – leśniczówka Kamionka).
9. Sieciemińskie Rosiczki to torfowisko na którym występują cztery gatunki owadożernych rosiczek. Rośliny te wabią ofiary do swych czułek kroplami lepkiej i błyszczacej cieczy. Po utknięciu owada następuje zamknięcie liścia trwające ok. 3 godz. Ponowne otwarcie po „strawieniu” zdobyczy następuje po 24 godz. Na miejscu drewniany pomost z platformą widokową.
